Η νέα Αμερικανίδα Πρέσβειρα
Κίμπερλι Γκιλφόιλ στην Αθήνα
Της Αικ.Γ.ΔασκαλοπούλουΗ τοποθέτηση της κ. Kimberly Guilfoyle ως Πρέσβειρας των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα δεν είναι απλώς ένα ακόμα διπλωματικό γεγονός. Πίσω από την επιλογή της και την καθυστέρηση της άφιξής της στην Αθήνα κρύβεται ένα πολυσύνθετο παρασκήνιο, που αγγίζει τόσο τις εσωτερικές ισορροπίες της Ουάσιγκτον όσο και τις στρατηγικές επιδιώξεις των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Παράλληλα, η ελληνική πολιτική τάξη καλείται να διαχειριστεί μια νέα πραγματικότητα. Μια πρέσβειρα που συνδυάζει πολιτική ισχύ, δημόσια επιρροή και προσωπική λάμψη, αλλά και μια αποστολή που δεν θα επιτρέψει επιφανειακές προσεγγίσεις.
Η επιλογή της κ. Guilfoyle ανακοινώθηκε από τον Ντόναλντ Τραμπ στα τέλη του 2024, στο πλαίσιο των νέων διορισμών του για τη δεύτερη θητεία του. Πρόκειται για ένα πρόσωπο με έντονη παρουσία στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, πολιτική εμπλοκή στην προεκλογική εκστρατεία των Ρεπουμπλικανών και ισχυρή επιρροή στο περιβάλλον της οικογένειας Τραμπ. Το γεγονός ότι προορίστηκε για μια χώρα όπως η Ελλάδα, μέλος του ΝΑΤΟ, σταθερός σύμμαχος στη ΝΑ Ευρώπη και κόμβος ενεργειακών και στρατιωτικών εξελίξεων, δείχνει τη σημασία που αποδίδει η Ουάσιγκτον στη διατήρηση του ελληνικού άξονα ως πυλώνα σταθερότητος στην περιοχή.
Ωστόσο, η έλευση της νέας πρέσβειρας καθυστέρησε αισθητά.
Η θέση παρέμεινε κενή επί μήνες μετά την αποχώρηση του προκατόχου της, Τζορτζ Τσούνη, καθώς η διαδικασία επιβεβαίωσης από τη Γερουσία των ΗΠΑ καθυστέρησε λόγω πολιτικής αντιπαράθεσης στην Ουάσιγκτον.
Η υποψηφιότητά της «μπλόκαρε» μαζί με δεκάδες άλλες, μέσα σε ένα πλέγμα διαπραγματεύσεων μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών που συνδέονταν με θέματα εξωτερικής βοήθειας και διορισμών. Παρά τις διαβεβαιώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ότι δεν υπήρξε κανένα ζήτημα ουσίας, η Ελλάδα βρέθηκε επί μήνες χωρίς μόνιμο Αμερικανό πρέσβη, μία κατάσταση που επέβαλε ψυχραιμία και υπομονή.
Η άφιξη της κ. Guilfoyle στην Αθήνα σηματοδοτεί την επανεκκίνηση μιας κρίσιμης διπλωματικής περιόδου.
Από αμερικανικής πλευράς, η νέα πρέσβειρα αναμένεται να ενισχύσει τη συνεργασία στον τομέα της άμυνας, των επενδύσεων, της τεχνολογίας και της ενέργειας.
Από ελληνικής πλευράς, το ζητούμενο είναι η αξιοποίηση αυτής της δυναμικής χωρίς υπερβολές ή παρεξηγήσεις. Η εμπειρία δείχνει ότι κάθε φορά που η Αθήνα αντιμετωπίζει έναν ισχυρό Αμερικανό πρέσβη με υπερβολική οικειότητα ή προσωπολατρία, χάνεται η ουσία της σχέσης. Η διπλωματία απαιτεί θεσμικό βάθος, συνέχεια και προσεκτική διαχείριση συμφερόντων.
Η ελληνική πολιτική τάξη πρέπει, επομένως, να δει την κ. Guilfoyle όχι ως ένα «επώνυμο πρόσωπο», αλλά ως φορέα μιας πολιτικής που θα εξυπηρετήσει συγκεκριμένους αμερικανικούς στόχους.
Η σχέση δεν μπορεί να είναι προσωποκεντρική ούτε να στηρίζεται σε επικοινωνιακές φιλοφρονήσεις. Πρέπει να οικοδομηθεί πάνω σε συγκεκριμένα πεδία συνεργασίας, στην αμυντική συνεννόηση, στην ενεργειακή ασφάλεια, στις τεχνολογικές συνέργειες και στις επενδύσεις που θα έχουν αμοιβαίο όφελος. Η ελληνική πλευρά οφείλει να διασφαλίσει διαφάνεια στις συμφωνίες, ρεαλισμό στις προσδοκίες και σαφή όρια στις εξαρτήσεις.
Εξίσου σημαντικό είναι να αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος. Η υπερβολική πολιτική ευφορία, η προσωποποίηση των σχέσεων, η υποτίμηση των αντιδράσεων τρίτων παικτών όπως η Τουρκία ή η Ρωσία.
Η παρουσία μιας πρέσβειρας με έντονο πολιτικό προφίλ θα ενισχύσει τον αμερικανικό λόγο στην περιοχή, αλλά η Ελλάδα πρέπει να διατηρήσει την αυτονομία της. Η ευθυγράμμιση με τις ΗΠΑ είναι στρατηγική επιλογή, όχι λευκή επιταγή.
Πέρα όμως από τα γεωπολιτικά και τα οικονομικά, υπάρχει και το στοιχείο της δημόσιας εικόνας.
Η κ. Guilfoyle είναι γυναίκα με επικοινωνιακό χάρισμα και δημοσιότητα, χαρακτηριστικά που εύκολα μπορεί να γίνουν αντικείμενο σχολιασμού ή υπερβολής. Αν η ελληνική κοινωνία και τα ΜΜΕ εστιάσουν μόνο στη λάμψη και το glamour, θα παραβλέψουν την ουσία του ρόλου της, να υπηρετήσει μια εξωτερική πολιτική με συγκεκριμένες προτεραιότητες.
Ο επαγγελματισμός, η νηφαλιότητα και η ουσιαστική συνεργασία είναι ο μόνος τρόπος για να μετατραπεί η προσωπικότητα σε διπλωματικό κεφάλαιο και όχι σε επικοινωνιακό θέαμα.
Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να υποδεχθεί θερμά τη νέα πρέσβειρα, αλλά και κάθε λόγο να κρατήσει την ισορροπία που επιβάλλει η διεθνής της θέση.
Όσοι βλέπουν στην κ. Guilfoyle μόνο την αίγλη της τηλεοπτικής εικόνας, παραβλέπουν ότι πίσω από αυτή βρίσκεται ένας κρίκος στο ευρύτερο αμερικανικό δίκτυο ισχύος.
Και όσοι την αντιμετωπίσουν ως σύμβολο πολιτικής εύνοιας, κινδυνεύουν να μετατρέψουν μια ευκαιρία συνεργασίας σε πεδίο παρεξηγήσεων.
Η ουσία είναι μία, η νέα πρέσβειρα δεν έρχεται για να φωτογραφηθεί με το ελληνικό τοπίο, αλλά για να υπερασπιστεί μεθοδικά τα αμερικανικά συμφέροντα.
Η Ελλάδα πρέπει να είναι έτοιμη να υπερασπιστεί με την ίδια μεθοδικότητα τα δικά της.
